Kur'an İncelemeleri
23Necm Suresi 31-32
Hatalı Çevrilen Ayetler
23Necm Suresi 31-32
Hatalı Çeviri:
31. Göklerde ve yerde bulunanlar hep Allah'ındır. Bu, Allah'ın, kötülük edenleri yaptıklarıyla cezalandırması, güzel davrananları da daha güzeliyle mükâfatlandırması içindir.
32. Ufak tefek kusurları dışında, büyük günahlardan ve edepsizliklerden kaçınanlara gelince, bil ki Rabbin, affı bol olandır. O, sizi daha topraktan yarattığı zaman ve siz annelerinizin karınlarında bulunduğunuz sırada (bile), sizi en iyi bilendir. Bunun için kendinizi temize çıkarmayın. Çünkü O, kötülükten sakınanı daha iyi bilir.
Doğru Çeviri:
31,32Göklerde ne var, yerde ne varsa; yaptıklarıyla kötülük sergileyenleri cezalandırması, iyileştiren-güzelleştiren kimseleri; –bazı küçük sürçmeler dışında– zaman kaybına uğramanın/ hayırda ağırda almanın/ zarar vermenin/ kusur oluşturmanın büyüklerinden ve iğrençliklerden çekinip kaçınan kimseleri de “En güzel” ile ödüllendirmesi için Allah'ındır. Hiç kuşkusuz, senin Rabbin bağışlaması geniş olandır. Sizi, hem topraktan oluşturduğu zaman, hem de annelerinizin karnında ceninler hâlinde bulunduğunuz zaman, en iyi bilen O'dur. O hâlde nefislerinizi temize çıkarmayın. Allah'ın koruması altına girmiş kimseyi O daha iyi bilir.
31. ayette bahsedilen "güzel davranıp güzel düşünenler"in özellikleri 32. ayette açıklanmıştır. Bu açıklamanın iyi anlaşılabilmesi için ayette geçen "günah-ı kebair", "fevahiş" ve "lemem" kavramlarının açıklanması gerekir.
Günah-ı Kebair [Büyük Günahlar]
Büyük günahların neler olduğu bazı rivayetlere dayanılarak yapılan içtihatlar doğrultusunda aşağıdaki gibi belirlenmiştir:
- Haksız yere adam öldürmek
- Zina etmek
- İffetli bir bayana kötülük isnat etmek
- Savaşta, hücum anında cepheden kaçmak
- Sihirbazlık yapmak
- Yetim malını yemek
- Müslüman ana-babaya asi olmak
- Faiz yemek
- Hırsızlık yapmak
- Alkolik olmak, aklı işe yaramaz hale getirmek
- Emredileni yapmamak, yasakları yapmakla aileye karşı istikameti terk etmek
- Küçük sayılmasına rağmen ısrarla, devamlı yapılan her türlü küçük günah
- Şirk
Yukarıdaki sıralamanın sonunda yer alan "şirk" bir günah değil, kâfirliğin ta kendisidir. Günah, imanlı insanların yaptıkları hatalardır. Bu nedenle "şirk"in günahlar arasında sayılması yanlıştır.
Bize göre "büyük günah", Rabbimizin Kur’ân'da, önüne "büyük" sıfatı eklediği suçlardır. Bu suçlar tespitlerimize göre şunlardır:
- Haram Ay'da savaşmak.
217Sana dokunulmaz olan aydan ve o dokunulmaz olan ayda savaşmaktan soruyorlar. De ki: "Onda savaşmak, büyük suçtur. Ve Allah yolundan alıkoymak, O'nu ve Mescid-i Harâm'ı/ilâhîyat eğitim merkezini bilerek reddetmek/görmezlikten gelmek ve Mescid-i Harâm'ın halkını; orada eğitim-öğretim yapanları ve kısa süreli eğitime katılanları oradan çıkarmak, Allah yanında daha büyüktür. Ve insanları dinden çıkarmak; ortak koşmaya, Allah'ın ilâhlığını ve rabliğini örtmeye sürüklemek, öldürmekten daha büyüktür." Onlar, eğer güç yetirirlerse, sizi dininizden döndürmek için sizinle savaşmaktan hiçbir zaman geri durmazlar. Sizden de her kim dininden döner ve kâfir; Allah'ın ilâhlığını, rabliğini bilerek reddeden biri olarak can verirse, artık onların bütün amelleri, dünyada ve âhirette boşa gitmiştir. Ve işte onlar, ateşin ashâbıdır. Onlar orada sürekli kalanlardır. [Bakara/217]
Haram aylar, Hacc; uluslar arası ilahiyat öğrenimi yapılan ve Arap geleneğine göre savaşın yasak olduğu aylardır. Bu ayeti "işaret", "delâlet" ve "iktiza" anlamlarını dikkate alarak günümüze uyarlarsak "büyük günah"ın uluslararası eğitimin, öğretimin, bilim alış verişinin ve ticaretin yollarını güvensiz hâle getirmek ve engellemek olduğu söylenebilir.
- Yetim malı yemek
2Ve yetimlerinize mallarını verin. Temizi pise değişmeyin. Onların mallarını kendi mallarınıza katarak yemeyin. Bunu yapmak kesinlikle büyük bir suçtur. [Nisa/2]
Bu ayetin günümüz şartlarındaki direktiflerinden birisi de "Kamu mallarının talan edilmemesi ve kamu geliri olan verginin kaçırılmaması"dır. Çünkü bugün yetimin velisi ve hamisi kamudur.
- Rızık endişesiyle çocukların öldürülmesi.
31Ve yoksulluk kaygısıyla çocuklarınızı öldürmeyin. Onları ve sizi Biz rızıklandırırız/besleriz. Onları öldürmek gerçekten büyük bir günahtır. [İsra/31]
Bu ayet, bugüne kadar, Arapların kız çocuklarını diri diri toprağa gömmeleri ve erkek çocuklarını putlara kurban etmeleri şeklinde açıklanmıştır. Halbuki ne kız çocuklarının diri diri toprağa gömülmesi, ne de erkek çocuklarının putlara kurban edilmesi, ayetin vurguladığı yoksulluk kaygısı ile yapılmış eylemler değildir. Bu ayetin "yoksulluk kaygısı" vurgusu göz önüne alındığında, günümüz için işaret ettiği "büyük günah", bize göre yoksulluk bahanesiyle geç dönemde yaptırılan kürtajlar ve yine yoksulluk bahanesiyle erkek veya kız çocukların eğitim ve öğretimden mahrum bırakılmaları suretiyle geleceklerinin karartılmasıdır.
- Kişinin yapmayacağı şeyi "yapacağım" demesi.
2,3Ey iman etmiş kimseler! Yapmayacağınız şeyleri niçin söylüyorsunuz? Yapmayacağınız şeyleri söylemeniz, Allah katında cezayı gerektiren büyük bir suç/günah olarak belirlendi. [Saff/2 – 3]
Bu ayetteki direktifler, her ne kadar ayetlerin iniş sebebi olarak gösterilen Uhud savaşında cepheden kaçanları muhatap alır gözükse de, tüm yalan taahhütte bulunanları, yapmayacağı halde "yapacağım" diyerek kendilerine inanan ve güvenen insanları kandıranları, sözlerini yerine getirmeyerek insanları hayal kırıklığına uğratanları muhatap almaktadır. Bu tipler, hatırlanacağı üzere Nass suresinde "Neffasati fi’l-ukad [sözleşmelerine tükürenler]" olarak nitelenmişti.
Fevahiş
" فواحش Fevahiş", "çirkin iş, yüz kızartıcı söz veya davranış, olması gereken sınırı aşmak, söz ve cevapta taşkınlık etmek" anlamına gelen " فحشاء fahşa" sözcüğünün çoğuludur.
"Fuhş", "fahşa" ve "fahişe" kelimeleri, Ragıb el-İsfehanî tarafından "el-Müfredat"ta "son derece çirkin söz ve fiiller" olarak tanımlanmıştır. [Müfredat; Fahşa mad.]
"Gerçeğe ve normal ölçülere uymayan her şey" demek olan "fahişe" sözcüğü, İbnu'l-Cinni'ye göre cehaletin bir çeşidi olup ilim sözcüğünün zıddıdır (İbn Menzur, Lisanu’l-Arab). Âl-i Imran suresinin 135. ayetinde "fena iş" olarak nitelenen "fahişe" sözcüğü Kur’ân'da on üç yerde, çoğulu olan "fevahiş" sözcüğü ise dört yerde geçmektedir. "Fahşa" sözcüğü Kur’ân'da "birden fazla aşırılık" için kullanılmıştır:
- Nisa suresinin 19. ayetinde zinadan kinaye olarak kullanılmıştır. İmam Fahrûddin Râzi'ye göre ise bu ayette geçen "fahişe" kelimesi, kadının kocasına ve onun yakınlarına eziyette bulunması anlamına gelir. [Râzî; Mefâtihu'l-Gayb]
- Nisa suresinin 22. ve Bakara suresinin 169. ayetlerinde şeytanın emrettiği kötü davranış ve hayâsızlık anlamında kullanılmıştır:
22Ve kadınlardan babalarınızın nikâhladıklarını nikâhlamayın. Ancak geçen geçmiştir. Şüphesiz bu, çirkin bir hayâsızlıktır ve öfke duyulan bir iğrençliktir. Ne kötü bir yoldu o! [Nisa/22]
- Nisa suresinin 25. ayetinde evlilikten sonra zina yapmak anlamında kullanılmıştır.
25Ve sizden her kim hür mü’min kadınları nikâh edecek bir zenginliğe gücü yetmiyorsa, ona da, yasal çerçevede himayenize verilen, mü’min genç kızlarınızdan/hizmetçilerinizden nikâhlamak var. Ve Allah, sizin imanınızı daha iyi bilir. Sizin bazınız, bazınızdandır. O hâlde fuhuşta bulunmayan, gizli dost edinmeyen sahiplenilmiş kadınlar olmak üzere yakınlarının izniyle/bilgileri ile yasal çerçevede himayenize verilen kadınları nikâhlayın ve örfe uygun/herkesçe kabul gören bir şekilde mehirlerini verin. Sahiplenildiklerinde fahişe işlerlerse, o zaman onlara hür kadınlara verilen azabın yarısı verilir. –İşte bu sizden günah işlemekten ürperen kimseleredir.– Ve eğer sabrederseniz sizin için daha hayırlıdır. Ve Allah, kullarının günahlarını çok örten, onları cezalandırmayan ve bağışı bol olandır, engin merhamet sahibidir. [Nisa/25]
- A'râf suresinin 28. ayetinde çıplak olarak Kâbe'yi tavaf etmek ve şirk koşmak anlamında kullanılmıştır.
- A'râf suresinin 80, 81. ve Ankebut suresinin 28. ayetlerinde Lût Kavmi'nin yaptığı çirkin fiil [homoseksüellik] anlamında kullanılmıştır.
80,81Andolsun ki Biz Lût'u da elçi olarak gönderdik. Hani o, toplumuna demişti ki: "Siz, sizden önce âlemlerden hiç birinin yapmadığı iğrençliği mi yapıyorsunuz? Gerçekten ve kesinlikle siz, cinsellikte kadınlardan aşağı olan erkeklere şehvetle gidiyorsunuz. Aslında siz sınırı aşan bir toplumsunuz." [A'râf/80, 81]
- İsra suresinin 32. ayetinde zina fiili "fahişe" olarak nitelenmiştir.
32Zinaya da yaklaşmayın/zinaya yol açacak yollardan uzak olun. Şüphesiz ki o, iğrençliktir ve kötü bir yoldur. [İsra/32]
- Nur suresinin 19. ayetinde insanlar arasında yayılan kötülük ve fuhşiyat anlamında kullanılmıştır.
19Şüphesiz, inanan kimseler içinde aşırılığın, iffetsizliğin yayılmasını seven kimseler, dünyada ve âhirette acı veren bir azap onlar içindir. Ve Allah bilir, siz bilmezsiniz. [Nur/19]
"Fahişe" sözcüğünün çoğulu olan "fevahiş" sözcüğü ise Kur’ân'da had cezasını [ağır cezayı] gerektiren haller için kullanılmıştır. (En'âm 151, A'râf 33, Şûra 37, Necm 32) Müminler bu suçlardan uzak durmalı ve kendi aralarında bu ahlaksızlıkların yayılmasına fırsat vermemelidirler. Zira düşmanları bu konuda sinsice çalışmaktadırlar.
Lemem
Kur’ân'da sadece Necm Suresinde ve bir kez geçen اللمم lemem" sözcüğü "lemme" fiilinden türemiştir. "Lemme" fiili "toplamak, biriktirmek, bir şeyi ısrarlı ve devamlı olmamak şartıyla yapmak ve düzeltmek" [Lisanü’l Arab, "l m m" mad.] anlamlarına gelir. Meselâ dağınık saçları düzeltmek "lemme" fiiliyle ifade edilir. Aynı kökten gelen " الم eleme" sözcüğü de "az miktarda, hafif tesir ve bir şeyin yanında az bir zaman durma" demektir.
Dolayısıyla "lemem" sözcüğü, bir kişinin bir işi yapmamakla birlikte yapacak noktaya kadar gelmesini ve yaparsa da az bir şey yapmasını ifade eder.
Sözcüğün konumuzla ilgili olarak taşıdığı anlam, Allah'ın yasakladığını yapmaya yaklaşmak, günah işlere yakın olmak ama yapmamak veya yapıp hemen geri dönmektir. Bu sözcüğün kapsamına giren davranışlar; "kebair" ve "fevahiş" derecesinde olmayan ve özellikle de kişinin kendine yönelik işlediği kusurlardır. Rabbimiz bu tür kusurlardan başka kusur işlemeyenleri "güzel davranıp güzel düşünenler" olarak nitelemiş ve onlardan övgüyle bahsetmiştir.
32. ayette ayrıca Rabbimizin bağışlamasının geniş olduğu vurgulanmaktadır. Dikkat çekici noktalardan biri de müminlere ve onların kusurlarına ilk kez bu ayetler ile değinilmiş olmasıdır. Bu ayetlerde öz olarak verilen mesajlar, ilerideki surelerde daha da detaylandırılacaktır. Ancak biz burada sadece bir kaç ayeti örnek vermekle yetiniyoruz:
53De ki: "Ey nefislerine karşı sınırı aşmış olan kullar! Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin. Şüphesiz Allah, günahları tümden bağışlar. Şüphesiz O, çok bağışlayıcıdır, çok merhamet edicidir. [Zümer/53]
16Sizlerden cinsel sapıklık eden iki er kişi, hemen her ikisine de eziyet edin. Eğer tevbe ederler de düzeltirlerse artık onlardan mesafeli durun. Şüphesiz Allah, tevbeleri çokça kabul eden, çok tevbe fırsatı verendir, çok merhamet edendir.
17Allah'ın üzerine aldığı tevbe, ancak cehalet nedeniyle kötülük yapanların, sonra hemencecik tevbe edenlerinkidir. İşte bunlar, Allah'ın tevbelerini kabul ettikleridir. Allah, en iyi bilendir, en iyi hüküm koyandır.
18Ve tevbe, kötülükleri yapıp edip de onlardan birine ölüm çatınca: "Ben, şimdi gerçekten tevbe ettim" diyenler ve de kâfirler; Allah'ın ilâhlığını ve rabliğini bilerek reddeden birileri olarak ölenler için değildir. İşte bunlar, Bizim, kendileri için acı bir azap hazırladıklarımızdır. [Nisa/16-18]
18Ve tevbe, kötülükleri yapıp edip de onlardan birine ölüm çatınca: "Ben, şimdi gerçekten tevbe ettim" diyenler ve de kâfirler; Allah'ın ilâhlığını ve rabliğini bilerek reddeden birileri olarak ölenler için değildir. İşte bunlar, Bizim, kendileri için acı bir azap hazırladıklarımızdır. [Nisa/16-18]
31Eğer siz, yasaklandığınız şeylerin büyüklerinden sakınırsanız, kötülüklerinizi sizden örteriz. Ve sizi saygın giriş yerine girdiririz. [Nisa/31]
48Şüphesiz Allah, Kendisine ortak kabul edilmesini asla bağışlamaz. Bunun altındaki günahları dilediği kimseler için bağışlar. Kim Allah'a ortak tanırsa, şüphesiz pek büyük bir günah işlemiş olur. [Nis/48]
116Hiç şüphesiz, Allah, Kendisine ortak kabul edenleri bağışlamaz. Bunun aşağısında kalanları ise, onlardan dilediğini bağışlar. Kim, Allah'a ortak kabul ederse elbette o uzak bir sapıklıkla sapmıştır. [Nisa/116]
133-135Ve Rabbinizden bağışlanmaya, bollukta ve darlıkta Allah yolunda harcama yapan, öfkelerini yutan, insanları affeden, çirkin bir hayâsızlık işledikleri ya da kendi kendilerine haksızlık ettikleri zaman, Allah'ı hatırlayıp hemen günahlarından dolayı bağışlanma isteyen, –Allah'tan başka günahları bağışlayan kimdir?– yaptıkları kötü şeylerde bile bile ısrar etmeyen, Allah'ın koruması altına girmiş kişiler için hazırlanmış eni göklerle yer kadar olan cennete koşuşun. Ve Allah, iyilik, güzellik üretenleri sever.
136İşte bunların karşılığı, Rablerinden bağışlanma ve içinde sonsuza dek kalacakları altından ırmaklar akan cennetlerdir. Yapıp edenlerin karşılığı/ödülü ne güzeldir! [Âl-i Imran/133-136]
Yüce Allah kullarına bazen uyarı mahiyetinde belâlar, fitneler verir:
20,21Ve yoldan çıkanlara gelince, onların varacağı yer de Ateş'tir. Her çıkmak istediklerinde oraya yeniden çevrilecekler ve onlara, "Yalanlayıp durduğunuz Ateş'in azabını tadın" denilecektir. Hiç kuşkusuz, dönerler diye onlara, büyük cezanın biraz hafifinden, en yakın cezadan da tattıracağız. [Secde/20, 21]
41İnsanlar dönerler diye; kendilerinin elleriyle kazandıkları şeyler yüzünden, yaptıklarının bir kısmını onlara tattırmak için karada ve denizde kargaşa ortaya çıktı. [Rum/41]
47Evet, şüphesiz şirk koşarak yanlış; kendi zararlarına iş yapan kimselere, bundan aşağı bir azap var, ama onların çoğu bilmiyor. [Tur/47]
Bu konuya verilebilecek diğer üç örnek ise A'râf suresinin 186, Ankebut suresinin 40 ve Zühruf suresinin 48. ayetleridir.
Sonuç olarak: Yukarıda verdiğimiz bilgiler ve ayetler ışığı altında Rabbimizin "kebair" ve "fevahiş" derecesinde olmayan ve kişinin sadece kendisine zarar veren kusurlarını bağışlayacağı; ama "kebair" ve "fevahiş" derecesinde olan ve kişinin büyüklük taslayarak Allah'a rağmen cüretle işlediği suçları affetmeyeceği söylenebilir.*
*İşte Kuran, Necm Suresi
Yorumlar - Yorum Yaz